- डॉ. सुधीर रा. देवरे
(पुण्याच्या पद्मगंधा प्रकाशनातर्फे दिनांक 13 एप्रिल 2014 ला माझी चार पुस्तके
प्रकाशित झालीत. त्यातील ‘अहिरानी वट्टा’ या माझ्या पूर्णपणे अहिरानी
बोलीत असलेल्या पुस्तकातील एक संपादित कथा.)
काही लोकस्ले फोटो काढाना भयान सोस ऱ्हास. कुठे नहीथे
कुठे त्या फोटूकमा चमकायीच ऱ्हातंस. दखावाले अशातशाच ऱ्हातंस,
पन फोटूकमा आशा रुबाबदार दिसतंस
कनी जशा देशना पंतप्रधानच. कोना मुद्दाना मानोसना नहीथे आमदार-खासदारना कोनी
कुठे फोटूक काढी ऱ्हायनं ते मजार मुंडी घालीसन ह्या लोकस्ना फोटूकबी पेपरमा छापी
येस, मंग
त्या याले त्याले सांगत सुटतंस, ‘‘आज पेपरमा मन्हा फोटूक पाह्या का?’’
मन्हा लहानपने भालू आप्पाकडे
त्यास्ना बाहेरगावना नातेवाईक कॅमेरा घिसन इये. कुठेबी जावानं येळे त्यास्ना गळामाच
कॅमेरा आडकायेल ऱ्हाये. त्यास्नाकडथाईन कोनी कोनी लोक फोटो काढी घियेत. फोटो
काढानं येळे त्या हासाले सांगेत. म्हनीसन काही लोक बळेबळेच हासानं म्हनीसन
कॅमेराकडे दात विचकी दियेत. आनि मंग फोटोमा त्यानी कवळी दखाडाकर्ताच फोटो काढा आशे
वाटे. तैन्हपशी फोटो काढना म्हंजे कॅमेराकडे पाही हासालेच पाहिजे आशे मन्हा मनमा
पक्क बठेल शे.
फोटो काढनारा पाव्हना कॅमेरानी खटकी दाबानं येळे
मोठाइन ‘रेडी’ म्हने. ‘रेडी’ म्हनानं येळेच कोनी
म्हने, ‘‘थोडं
थांबा, मी
आता दाढी करी येस.’’ तो भाऊ दाढी करी यी पावत फोटो काढनारले तश्याच टांगळाई
ठिये. हाऊ फोटो काढाना कार्यक्रम पाव्हाले तैन्ह गलीस्मा हायी गर्दी व्हयी जाये. ‘फोटो चांगला
येवाकर्ता तो ऊनमाच काढना पडस’, आशे फोटोवाला सांगे. म्हनीसन गुपचूप फोटो कोनलेच काढता
इयेतना. फोटो काढानं येळे मांगे काही बी भितडासवरला खड्डा बिड्डा दखाऊ नहीत म्हनीसन
फोटो काढाना मानसस्ना मांगे येकांदी चादर - बिदर नहीथे सतरंजी धरनी पडे. चादर
धरनारा लोकबी आपला फोटो येवाले पाहिजे म्हनीसन मजार मुंडी घालेत. पुढे आमनी
एसेस्सीनी बोर्डनी परीक्षा जवळ वनी. फॉर्म
भराकर्ता पासपोर्ट साइजना फोटो लागेत. पन
फोटो काढाले सटनाले येनं पडे. मंग येक दिवस आमना आंगडा आम्ही साबन लाई धुयात.
धुवाई चुवाई वळायात. आनि तांब्यामा इस्तव घालासीसन इस्तऱीकऱी आम्ह़ी चार
पाच सोबत़ी सटनाले अशा रुबाबमा फाटो काढाले वनूत कनी, जशी काय आमनी सिनेमानी शुटींगच व्हती तैन. पन मन्हा फोटो काय रुबाबमां वना नही. त्या
याळनी माले अजूनबी टहाळबन याद शे. मन्हा
पहिलाच फोटो व्हता आयुक्षना.
हायी सगळं ध्यानमा ठिसन येकदाव सटनानी
जत्रामा येक रुपयाले येक आशा मी बळेबळेजना वाघवर बशीसन फोटूक काढी घिदा व्हता.
वाघवर बसनू तरी फोटोमा मी वाघ काय दखावू ना. फोटो चांगला येत नहीत म्हनून नही,
ते माले पहिलापशी फोटूकनं आपरूपच नही. आजीबात सोस नही. फोटो रुबाबमा येत
नही, यानं
कारन फोटोकर्ता माले पोझच देता येत नही. फोटोमा कुठे मन्हा डोळाच लागी जातंस, ते कुठे मी भयानच
नाराज दखास. कुठे मन्हा कपाळवरच आढ्या चढतीस ते कुठे डोळाच वटारायी जातंस. म्हनीसन
‘डंख
व्यालेलं अवकाश’ ह्या मन्हा पहिलाच मराठी
कवितासंग्रहना पाठमांगे सुध्दा मी
फोटो छापाले दिधा नही. प्रकाशक फोटो मांगी मांगी कटाळी गया पन मी काय फोटो दिधा
नही. ‘आदिम
तालनं संगीत’ आनि ‘ढोल’ वर ‘भाषा केंद्र’ नी परस्पर मन्हा फोटो बळजबरी काढीसन छापी दिधा.
आता ह्या ‘अहिरानी वट्टा’ सदरवर मन्हा जो फोटो छापेल शे, त्यामातीनबी मन्ह्या कशा किवा दखातीस
पाह्यात ना तुम्ही. तरी मी फोटो दिवू ना. पन संपादकना आग्रह. म्हनेत, ‘‘फोटो पाहिजेच.’’ दिधा ते म्हनेत, ‘‘रंगीतच पाहिजे.’’ मग काय देनाच वना.
फोटोना आग्रहच जया म्हनीसन परोंदिस स्डूडीओमा मी फोटो काढा. फोटो पाहिसन
फोटोग्राफऱ्ले म्हंतं, ‘मन्हा केस भयान धवळा करी टाकात हो तुम्ही. जरासा काळा
करी देवा ना.’’ ते तो भाऊ म्हने, ‘‘तुम्हना केसच धवळा शेत ते फोटूकमाबी धवळाच इथीन ना.
आता आशे करा, सकाळ कनी केसस्ले काळी मेंदी लायी आना. आपू मस्त फोटूक काढूत.’’
कितीबी इशेश बातमी ऱ्हायनी तरी मी पेपरसकर्ता फोटो देत नही. तरीबी येखांदा
वार्ताहर पाठपुरावा करत घरपावत यीसन चावळीबोली फोटो घी जातंस. आशा येळे आपला काही
इलाजच ऱ्हात नही. हायी फोटोसहीत बातमी पेपरमा वनी का मंग लोक सांगतंस, ‘‘तुमना फोटो
पेपरमा पाह्या बरका. मस्त शे.’ आपुले वाटंस, बातमी वाचीसन लोक आपलं अभिनंदन करतीन. पन
लोकते नुसता फोटोच पहातंस. आनि आपलापावत फोटोनीच पोच देतंस.
‘अहिरानी वट्टा’ वाचीसन प्रतिक्रिया सांगणारा आता काही लोक
भेटतंस. पन काही ते सहज सांगतंस, ‘‘प्रतिबिंबमा तुमना फोटो छापेल शे ना.’’ आशे सांगनारा
येकजनले म्हंतं, ‘‘मी ते तुमले आधूनमधून रस्तामा भेटीच ऱ्हास. म्हनीसन
मन्हा फोटो पाह्या नही तरी चालयी, पन तठे जे मी काही लिहेल ऱ्हास ते वाचीसन बरं वाईट
सांगत जा.’’ त्यानी ते वाचेल नव्हतं म्हनीसन भाऊ जागेच कांडवाइ गया.
तात्यासाहेब शिरवाडकर (कुसुमाग्रज) यास्ले, ज्ञानपीठ पारितोषिक जाहीर जयं, तैन्ह आम्ही ‘साहित्यायन’ मित्र मंडळ गाडी करी त्यास्ले भेटाले
नाशिकले गयथूत. तात्यासाहेब जवळ मी बसनू तधळ बोलता बोलता श्री. माधवराव सोनवणे
यास्नी कधळ पटकशी फोटूक काढी घिदा ते समजनंबी नही. हायी गोटले पाचेक वरीस उलटी गया
व्हतीन. आनि येक दिवस हॉफिसमा माधवराव सर वनात. माले वाटनं काही कामलेच वना व्हतीन
म्हनीसन बसा बिसा म्हंत. तवशी त्यास्नी लंगापँटना खिसामातीन तो फोटून काढीसन मन्हा
जवळ दिधा. तो फोटूक पाहीसन मी चाटच पडी गवू. फोटोबी कोराकरकरीत व्हता. जश्या
कालदिसस काढा. मन्हा फोटो पाहीसन माले नवल वाटनच बुवा पन माधवसर यास्नी तो फोटो आवरी ठेवानी कमाल पाहीसनच मी
हारखी गयथू. फोटोबी मस्त काढेल व्हता. ह्या फोटूकले अपवाद म्हनीसन आजूनबी तो मी
वसरीमा लायी ठियेल शे.
काही लोकस्ना घर गयं का, त्यास्ना कडला लगीनले पंधरा वरीस उलटी जातंस तरी त्या
लगनना आलबमच दखाडतंस. पाहनारा लोकबी आलबम पाव्हामा रमी जातंस. मन्हाकडे कोनी इयेल
ऱ्हायनं आनि दहा पंधरा मिनिट माले जर दुसरं काम करनं राह्यनं ते मी त्या इसमले
टाइमपास म्हनीसन येकांदं पुस्तक वाचाले देस. पन बराच पाव्हना पुस्तकस्मा बोर व्हयी
जातंस. हायीबी मन्हा ध्यानात येवा लागं. मंग त्या वसरीमा दखातीस त्या वस्तूसकडे
बोट दखाडी इचारतंस, ‘‘हाई चिन्ह कसानं? हाई प्रमाणपत्र कोन्हं? हाऊ फोटूक कोन्हा?’’ म्हंजे मन्ह
हातमजारलं काम आखो लांबी जास. मी आशाच मन्हा येक जुना मित्रना घर गयथू. त्याना
लगनले बराच वरीस व्हयी जायेल व्हतात.
म्हंजे सकाळ परो त्यानी आंडेरनं लगीन करनं पडयी. तरी त्यानी त्याना लगनना आलबम
माले पाव्हाले दिधा. अलबम उघाडा आनि मी त्याले इचारं, ‘‘हाऊ फोटूक कोन्हा?’’ तो म्हने, ‘‘मन्हाच!’’
‘‘आशेका’’ म्हनीसन माले आलबम चाळानं नाटक करनंच वनं.
-
डॉ. सुधीर रा. देवरे
कोणत्याही टिप्पण्या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा